Wystrzałowe Pyzdry
Tu miało miejsce pierwsze udokumentowane użycie artylerii prochowej w Polsce - 12 stycznia 1383 roku.„Zdarzyło się, (…) że pewien puszkarz Bartosza wyrzucił z powietrznej piszczeli kamień do bramy miejskiej, który uderzył w przyglądającego się temu, a stojącego na ulicy miasta po drugiej stronie bramy, plebana z Biechowa, Mikołaja, z tak wielką siłą, iż od tego uderzenia padł on i natychmiast wyzionął ducha.” – tak w swojej kronice opisał pionierskie użycie artylerii Janko z Czarnkowa.
Wielka historia w małym mieście
Pyzdry już w zaraniu państwa polskiego były siedzibą wielkiego i rozległego powiatu. Zaliczane do czterech największych i najważniejszych miast Wielkopolski. Tu odbywano zjazdy książąt i królów, wydawano akta królewskie, sprawowano najwyższe sądy, zakładano związki miast, zwoływano wiece rycerstwa i szlachty, zawiązywano konfederacje polityczne, a nawet biskupów konsekrowano.
Pyzdry bardzo wcześnie otrzymały prawo niemieckie. Pierwsi książęta i królowie szczególną opieką otaczali miasto, starając się o jego rozwój. Od wczesnych czasów był tu warowny zamek, a całość otaczały obronne wały i mury. Kupcy i rzemieślnicy korzystali z różnych przywilejów handlowych, a specjalne nadania i fundacje ułatwiały mieszkańcom byt i podnosiły zamożność oraz znaczenie miasta, które królewskim do dziś jest nazywane.